Тема: «Раг1ул кьибил, суффикс». Г1уц1ана Нурх1ажиева Лейла Мух1амаднуцаловналъ, «ДКК -1», Мах1ачхъала.

9. Тема: «Раг1ул кьибил». «Суффикс»

Ц1ияб дарс: 

Кьибил раг1ул бищунго к1вар ц1ик1к1араб (главная, значимая) бут1а ккола.

Маг1на г1агарал раг1абазда кьибил цоял (однокоренные) раг1абиян абула. 

Масала: хур, хурул, хурухъан, хурухъанлъи.

Цого кьибилалъул (однокоренные) раг1аби бат1и-бат1иял суалазе жаваблъун рач1ине бегьула.

Масала: Гьуин – кин? Гьуинаб – кинаб? Гьуинлъи – щиб? Гьуинлъана – щиб лъугьараб?

Темаялдасан суалал: 

• Кьибил сунда абулеб? 
• Кинал раг1абазда кьибил цоял (однокоренные)  раг1абиян абулеб?

Тетрадазда хъвай.

                        Х1алт1и 1

Гьал прилагательноязда данде кколел кьибил цоял предметиял ц1арал рате.

Багьаяб –багьа, т1инч1аб – …, Ват1анияб - …, 

зах1матаб – …, г1алаяб -…, къиматаб - ….

Х1алт1и 2

Щибаб раг1уда данде щиб гьабизе? абураб суалалъе жаваблъун бач1унеб кьибил цояб раг1и бате.

Сасин – сасине, вахъин - …, бач1ин -…, 

к1ич1и – к1ич1изе, реги -…, вохи - …

Г1уц1ана Нурх1ажиева Лейла Мух1амаднуцаловналъ, «ДКК -1», Мах1ачхъала.

 «Суффикс»

Суффикс ккола кьибилалда т1адеги жубан, ц1иял раг1аби лъугьинабулеб яги раг1ул форма хисизабулеб бут1а.

Ц1иял раг1аби лъугьунел суффиксал:

-лъи. Лъик1-лъик1лъи, квеш-квешлъи.

-хъан.  Цеве-цевехъан, х1алт1и-х1алт1ухъан.

-ро. К1анц1и-к1анц1еро, хъухъай-хъухъадиро.

-ч. К1одо – к1одоч, михъ-михъич.

Раг1ул форма хисизабулел суффиксал ккола –би; -ал.

Масала: ца+би, бер+ал.

Темаялдасан суалал: 

• Суффикс сунда абулеб?
• Суффикс –лъи т1аде жубалаго, цо-цо раг1абазул кинал гьаркьал гьоркьоса т1аг1унел?

Тетрадазда хъвай.

                        Х1алт1и1

Гьал хадур рехсарал раг1абазул кьибилалда т1аде –лъи суффикс жубан, раг1аби лъугьинаре.

Бечед – бечелъи, г1ат1ид, къварид, рик1к1ад, зах1мат, парахат, гъварид.

-Лъи т1аде жубалаго д, т –ялъе щиб лъугьараб? (гьоркьоса т1аг1уна).

                        Х1алт1и 2

Раг1аби бут1абазде риххе.

Кьурдухъан, г1аданлъи, гьит1ич, хъандиро, к1ут1би, вацг1ал.

Раг1ул г1уц1иялъул разбор гьабиялъе схема

Г1уц1ана Нурх1ажиева Лейла Мух1амаднуцаловналъ, «ДКК -1», Мах1ачхъала